2006, Cilt 4, Sayı 1, Sayfa(lar) 015-023 |
|
Kolesterolden Zengin Diyetle Beslenen Ratlarda N-Asetilsisteinin Anti-oksidan/Pro-oksidan Etkileri |
Serpil Bayır1, Sevgi Eskiocak1, Şemsi Altaner2, Erol Çakır1 |
1Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı, Edirne 2Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı, Edirne |
Anahtar Sözcükler: Hiperkolesterolemik diyet, N-Asetilsistein, oksidan stres, glutatyon, nitrik oksit |
Diyetle kolesterol tüketiminin ateroskleroza yol açtığı ve kolesterolün serbest radikal üretiminde artışa neden olduğu ileri sürülmektedir. Ayrıca hiperkolesterolemik diyetin antioksidan sistemde değişikliklere yol açtığı da bildirilmektedir. Çalışmamızda; ratlarda hiperkolesterolemik diyetle oluşturulan oksidatif stres üzerine antioksidan etkili N-asetilsisteinin etkisini incelemeyi amaçladık.
Çalışmaya 53 adet dişi Sprauge-Dawley rat alındı. Ratlar rastgele olarak; kontrol, kolesterol, NAC1, NAC2 ve NAC3 olmak üzere 5 gruba ayrıldı. Kontrol grubu normal standart rat diyeti ile beslenirken, diğer grupların tümü %1 kolesterol içeren diyetle 8 hafta boyunca beslendi. Tedavi gruplarına ayrıca periton içine 25, 50 ve 100 mg/kg/gün N-asetilsistein (NAC) uygulandı. Deney sonunda elde edilen örneklerde malondialdehid (MDA), glutatyon (GSH), nitrik oksit (NO); kolesterol ve trigliserid analizleri yapıldı. Sonuçlar Kruskal Wallis varyans analizi ve ardından anlamlı bulunan parametreler Mann-Whitney U testi ile değerlendirildi.
Kolesterol grubunda tam kan GSH düzeyleri düşükken; plazma kolesterol, MDA ve NO düzeyleri yüksekti. 25 mg/kg/gün NAC uygulanan grupta karaciğer MDA düzeyleri kolesterol grubuna göre artmışken; 50 mg/kg/gün uygulanan grubun hem plazma hem de karaciğer dokusu MDA düzeyleri azalmıştı. Bununla beraber 100 mg/kg/gün uygulanan grupta ise plazma ve karaciğer dokusu MDA düzeylerindeki artış dikkat çekiciydi.
Bulgularımız ışığında; hiperkolesterolemik diyetle beslenmenin oksidan strese ve antioksidan savunmada dengesizliğe yol açtığını söyleyebiliriz. Hiperkolesterolemik diyet ile oluşturulan bu oksidatif hasarı önlemede 25 mg/kg/gün NAC dozunun yetersiz kaldığını, 100 mg/kg/gün NAC dozunun toksik etki gösterdiğini ve en etkin dozun 50 mg/kg/gün olduğunu düşünmekteyiz.
|
|
|