Amaç: Aterosklerotik kardiyovasküler hastalık, üremik hastalarda yüksek morbidite ve mortalitenin başta gelen sebebidir. Diyaliz yapılan hastalarda, kardiyovasküler hastalık prevalansı yüksek olup, aterosklerotik lezyonların gelişiminde tromboz önemli bir role sahiptir. Parankimal organlar ve bağ dokusu hücreleri tarafından eksprese edilen doku faktörü, in vivo koşullarda koagülasyon sistemini tetikleyen bir transmembran glikoproteindir.

Biz çalışmamızda, periton diyalizi ve hemodiyaliz ile tedavi edilen kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda, artmış kardiyovasküler hastalık riskinin, plazma doku faktör düzeyleri ile ilişkisi olabileceğini göz önüne alarak, bu hastalarda doku faktörü seviyelerini ölçtük ve kontrol grubu ile karşılaştırdık.

Gereç ve Yöntem: ELISA metodu kullanılarak 26 periton diyalizi hastası, 30 hemodiyaliz hastası ve 27 sağlıklı bireyde doku faktörü seviyeleri ölçüldü. Çalışmada sandviç-enzim immunoassay yöntemi esasına dayalı, American Diagnostica (Stamford, USA) firmasından sağlanan IMUBIND doku faktörü kiti kullanıldı.

Bulgular: Doku faktörü düzeyleri, kontrol grubu (53.05 ± 23.0 pg/ml) ile karşılaştırıldığında, periton diyalizi (102.38 ± 26.13 pg/ml) ve hemodiyaliz (94.48 ± 48.14 pg/ml) tedavisi gören hastalarda ileri derecede anlamlı yüksek bulundu (p< 0.001). Periton diyalizi hastalarında doku faktörü düzeyleri hemodiyaliz hastalarından daha yüksekti ancak bu fark istatistiksel olarak anlamlılık göstermedi (p>0.05). Doku faktörü düzeyleri ile serum kreatinin ve üre seviyeleri arasında korelasyon gözlenmedi (p>0.05).

Tartışma: Hemodiyaliz ve periton diyalizi ile tedavi edilen kronik böbrek yetmezlikli hastalarda yüksek doku faktörü düzeyleri saptanması, diyaliz tedavisi alan kronik böbrek yetmezlikli hastalarda görülen tromboz ve ateroskleroz ile ilişkili olabilir.