Amaç: Preanalitik evredeki hataların saptanarak uygunsuz numunelerin reddedilmesi hasta güvenliği ve tedavisi açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmada hastanemizin servis ve polikliniklerinden Biyokimya Laboratuvarına gelen ve reddedilen numunelerde preanalitik hata analizi yapılarak numune red nedenlerinin incelenmesi, geliştirilmesi ve düzeltilmesi gereken hususların ortaya konulması amaçlanmıştır.

Materyal ve Metod: Bu retrospektif çalışmaya, 2019 yılı boyunca Karaman Eğitim ve Araştırma Hastanesi servis ve polikliniklerinden Biyokimya Laboratuvarına gelen numuneler dahil edilmiştir. Veriler Laboratuvar Bilgi Yönetim Sisteminden elde edilmiştir. Numuneler red nedenlerine, laboratuvar birimine ve numune alınan bölüme göre incelenmiştir.

Bulgular: Laboratuvarımıza 436.249 numune gelmiş, bu numunelerden 3.902 tanesi preanalitik hata nedeniyle reddedilmiştir. Toplam preanalitik hata (numune red) oranı %0,89 olarak hesaplanmıştır (Laboratuvar birimlerinden “Kan gazları” dikkate alınmadığında diğer gruplardaki preanalitik hata oranı % 0,73’tür). Biyokimya Laboratuvarı birimlerinin kendi içindeki red oranlarına bakıldığında; Biyokimyada %0,75; Hormonda %0,39; Koagulasyonda %1,77; Kan gazlarında %8,08 ve Tam idrar tetkikinde (TİT) %0,55 oranında numune reddi yapıldığı görülmektedir. En sık görülen numune red nedenleri sırasıyla hemolizli numune (%43,7), pıhtılı numune (%23,3) ve numune miktarının uygun olmamasıdır (%22,8).

Sonuç: Laboratuvarımızdaki preanalitik hatalar içinde en sık hemoliz, pıhtı ve numune miktarı uygunsuzlukları görülmektedir. Uygun olmayan numune ve kimliklendirme hatalarına bağlı red oranları her ne kadar düşük miktarlarda olsa da hasta güvenliğini tehlikeye düşürebilecekleri için Toplam Test Sürecinde görevli tüm personelin bu hatalardan kaçınmaları önemlidir. Preanalitik hata oranlarını daha aşağıya düşürebilmek için eğitim sıklığını artırmak ve uygulamalı eğitimler vermek katkıda bulunabilir.