Amaç: Kan gazı ölçüm cihazında ve serumda otoanalizörle ölçülen bikarbonat (HCO
3
-) değerlerini
karşılaştırarak birbiri ile uyumunu araştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmamızda geçmiş 1 yıllık sürede (Eylül 2018 - 2019) 186 adet aynı hastanın eş
zamanlı olarak ölçülen serum bikarbonat ve kan gazı bikarbonat değerleri retrospektif olarak
değerlendirildi. Serum HCO3- düzeyi Olympus AU5800 otoanalizörü, kan HCO3- düzeyi ise Radiometer
ABL800 cihazı ile çalışıldı. Serum bikarbonat sonuçları numune alımı ile sonuç verme zamanı arasında
geçen süreye göre 0-60, 61-120 ve >120 dakika olarak üç gruba ayrıldı.
Bulgular: Her iki yöntemle bulunan [kan HCO3
- serum HCO3
-] arası fark ortalaması; 0-60, 61-120 ve
>120 dakika için sırasıyla 0,13±7,6; 0,92±7,6; 1,6±5,4 mmol/L idi. Literatüre göre birey içi değişkenlik
katsayılarından elde edilen maksimum izin verilen hata 0,46 mmol/L olarak belirtilmiştir. Dolayısıyla,
çalışmamızda 0-60 dakika arasında çalışılan numunelerin iki yöntem arası farkının ortalaması 0,46
mmol/L den düşükken; diğer grupların iki yöntem arası fark ortalamaları 0,46 mmol/L den daha yüksek
bulundu. Ayrıca serum bikarbonat düzeyleri için % Bias=8,52, Total % CV=10,27 ve total analitik hata
(TAH)=25,47 olarak bulundu.
Sonuç: Serum HCO3
- düzeyi 0-60 dakika aralığında ölçüldüyse iki yöntemin birbirinin alternatifi olarak
kabul edilebileceği, daha uzun süre bekleyen numunelerde ise birbirinin alternatifi olarak
değerlendirilmesinin hatalara neden olabileceğini düşünüyoruz. Ayrıca optimum şartlarda çalışılsa bile
serum bikarbonat düzeyi sonuçları değerlendirilirken laboratuvarın TAH değerinin dikkate alınması
gerektiği kanaatindeyiz.