2015, Cilt 13, Sayı 3, Sayfa(lar) 101-106 |
|
Gereksiz Test İstemlerinin sPSA ve Serum Lipidleri Testleri Üzerinden İncelenmesi |
Evin Kocatürk1, Ağgül Canik2, Özkan Alataş2 |
1Yunus Emre Devlet Hastanesi, Tıbbi Biyokimya, Eskişehir, Türkiye 2Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, Eskişehir, Türkiye |
Anahtar Kelimeler: gereksiz test istemi, fPSA, serum lipidleri |
|
Amaç: Hastalıkların tanı ve takibinde laboratuvar testleri oldukça önemlidir ve laboratuvar testlerinin
kullanımı her geçen gün artmaktadır. Laboratuvar kullanımındaki artışın en önemli sebeplerinden biri
de gereksiz test istemleridir. Çalışmamızda, gereksiz test istemlerinin sPSA ve serum lipidleri testleri
üzerinden incelenmesi amaçlandı.
Materyal ve Metod: Tek başına ve 4 ng/ml'nin altında veya 10 ng/ml'nin üzerindeki PSA değerlerinde
yapılan sPSA istemleri ‘gereksiz başlangıç test istemi' olarak kabul edildi. Total kolesterol, HDL-K ve
LDL-K testleri için de 30 günden daha kısa süreyle tekrar edilen testler ‘gereksiz test tekrarı' olarak
nitelendirildi.
Bulgular: 2924 sPSA testinden 2505'i gereksiz test istemi olarak değerlendirildi. Gereksiz test istemi
oranı en fazla olan kliniğin %88 ile genel cerrahi olduğu tespit edildi. Gereksiz test tekrarı yüzdesi total
kolesterol için %5.16, HDL-K için %10.93, LDL-K için %7.90 olarak hesaplandı ve polikliniklerle
karşılaştırıldığında, yatan hastalar için daha fazla gereksiz test istemi yapıldığı belirlendi (p<0.01). Her
üç test için de gereksiz test sayısının en fazla olduğu bölümün iç hastalıkları polikliniği olduğu görüldü.
Sonuç: Laboratuvar testlerinin gereksiz kullanımı; yanlış pozitif sonuçlara, daha fazla tanısal tetkike ve
invaziv girişime başvurulmasına, hastanede kalış sürelerinin ve sağlık alanındaki maliyetlerin artışına
neden olabilmektedir. Bu yüzden laboratuvar test istemlerinin seçiminde ilgili algoritmalardan
yararlanılması ve bu algoritmaların hazırlanmasında klinisyen-laboratuvar uzmanı işbirliği son derece
önemlidir. |
Başa Dön
Özet
|
|
|