Amaç: Portal hipertansiyon, portal ven basıncının artması ile karakterizedir. Bu çalışmanın amacı; portal hipertansiyon oluşturulmuş ratlarda, ince barsak ve kolon dokularında nitrik oksid düzeylerinin, myeloperoksidaz, ksantin oksidaz, süperoksit dismutaz ve glutatyon peroksidaz enzim aktivitelerinin ölçülerek oksidatif hasarın araştırılmasıdır.

Gereç ve Yöntem: Çalışmaya ağırlıkları 200-250 g olan 25 adet erkek Sprague-Dawley cinsi rat dahil edilmiş ve iki gruba ayrılmıştır: Grup I (Sham), Grup II (portal hipertansiyon) şeklinde oluşturulmuştur. Grup II'ye parsiyel portal ven ligasyonu ile 8 hafta boyunca prehepatik portal hipertansiyon indüklemesi yapılmıştır. Tüm gruplarda, dokuda nitrik oksit düzeyleri, myeloperoksidaz, ksantin oksidaz, süperoksit dismutaz ve glutatyon peroksidaz enzim aktiviteleri spektrofotometrik olarak ölçülmüştür.

Bulgular: Grup II'de ince barsak ve kolon dokularında nitrik oksit düzeyleri sham grubuna göre anlamlı yüksek (p<0.05) bulunmuştur. Ayrıca grup II'de ince barsak ve kolon myeloperoksidaz, ince barsak ksantin oksidaz enzim aktiviteleri sham grubuna göre yüksek; ince barsak ve kolon süperoksit dismutaz, ince barsak glutatyon peroksidaz enzim aktiviteleri sham grubuna göre düşük olarak bulunmuş, fakat istatistiksel olarak anlamlı bir fark tesbit edilememiştir.

Sonuç: Artmış nitrik oksit düzeylerinin portal hipertansiyonda ince barsak ve kolon dokularında vazodilatasyon ve varis kanaması gibi komplikasyonlara sebep olduğu bilinmektedir. İnce barsak ve kolon dokularına olan nötrofil invazyonu myeloperoksidaz düzeylerindeki artışın nedeni olabilir. Ayrıca ince barsak d okusunda artmış ksantin oksidaz enzim aktivitesinin bakteriyel translokasyon ile ilişkili olarak dokularda süperoksid anyon radikali birikimine yol açabileceğini, bu toksik radikal birikiminin de antioksidan savunma sistemlerinin baskılanmasında rol oynayabileceğini düşünmekteyiz. Ancak, daha fazla sayıda denek ile yapılacak çalışmalarla portal hipertansiyonda ince barsak ve kolon dokularında oksidan-antioksidan durumun ortaya konmasında hem biyokimyasal mekanizmaları aydınlatıcı hem de istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar elde edilebilececeği kanısındayız.