Amaç: Madde bağımlılığı testleri tıbbi, adli vakalarda ve denetimli serbestlik hastalarında uyuşturucu kullanımının tespiti amacıyla kullanılmaktadır. Biz bu çalışmada idrarda madde analizinde ucuz ve pratik olan plastik tüplerin cam tüplere alternatif olup olamayacağını araştırmayı amaçladık.

Gereç ve Yöntem: 80 yetişkin gönüllüden alınan taze idrar örnekleri cam ve plastik tüplere aktarıldı ve örneklerde idrar bütünlük testleri çalışılarak örneklerin uygunlukları değerlendirildi. Ardından idrarda amfetaminler (AMP), benzodiazepinler (BNZ), kokain (COC), opiatlar (OPI) ve kannabinoidlerin (THC) düzeyi Roche Cobas c 501’de immünoanaliz yöntemiyle yarı kantitatif olarak ölçüldü. Testin pozitifliği için kesim değerleri; AMP> 500μg/L, BNZ> 300μg/L, COC> 150μg/L, OPI> 2000μg/L ve THC> 50μg/L olarak alındı. İdrar örneklerinin bekletilmesinin test sonucuna etkisini araştırmak için, numunelerden 32 tanesi herhangi bir koruyucu madde olmadan dört saat bekletildi ve tekrar analiz edildi. Verilerin analizinde SPSS 25.0 programı kullanıldı.

Bulgular: AMP, BNZ, COC, OPI ve THC konsantrasyonlarında cam ve plastik tüpler arasında anlamlı bir fark yoktu. OPI açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p= 0.005) ancak OPI düzeylerindeki değişiklik klinik kararı (pozitiflik) değiştirmedi. Her iki tüpte de aynı analit ölçümüne ilişkin tüm sonuçlar arasında anlamlı yüksek korelasyon vardı (p= 0.0001). Bekletilen idrar numunelerinde (n= 32) sadece BNZ plastik tüpte istatistiksel olarak anlamlı yüksek bulundu (p= 0.037); ancak bu farklılıklar örneklerin pozitifliğini veya negatifliğini değiştirmedi ve klinik olarak anlamsızdı. Tüm testler için tüp türleri ve süre açısından örnekler karşılaştırıldığında anlamlı korelasyonlar mevcuttu (p <0.001).

Sonuç: Bu çalışmanın sonucunda, kötüye kullanılan ilaçların analizinde cam tüpler yerine plastik tüplerin kullanılabileceği, oda sıcaklığında dört saat saklandıktan sonra madde konsantrasyonlarında anlamlı bir değişimin olmadığı sonucu çıkarılabilir.