Amaç: Gereksiz test istemleri laboratuvar iş yükünü önemli oranda arttırmaktadır. Çalışmamızda anemiye yaklaşım algoritması üzerinden demir eksikliği anemisinde çalışılan testlerin gereksiz istemi ve ek maliyeti tartışılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Hemogram ve demir parametreleri (Fe, TDBK, ferritin) eş zamanlı olarak çalışılan hastalar retrospektif olarak incelendi. Veriler elde edilirken gebe, çocuk ve nefroloji vakaları dışlandı. Hastalar dört gruba ayrıldı; birinci grup hemoglobin ve demir parametreleri normal aralıkta olanlar, ikinci grup hem hemoglobin hem demir parametreleri düşük olanlar, üçüncü grup hemoglobin normal aralıkta iken demir parametreleri düşük olanlar, dördüncü grup hemoglobin düşük iken demir parametreleri normal aralıkta olan hastalar olarak belirlendi.

Bulgular: Hemogram ve demir parametrelerinin eş zamanlı çalışıldığı 566 vaka belirlenmiştir. Birinci grupta hemoglobin ve demir parametreleri referans aralık içinde olup gereksiz test yapılan grup 301 (%53,1) vaka, İkinci grup aşikar demir eksikliği anemisi olan 116 (%20,1) vaka, üçüncü grup pre-latent ve latent demir eksikliği olan 104 (%18,3) vaka, dördüncü grup demir eksikliğine bağlı olmayan anemi olarak 45 (%7,9) vaka belirlenmiştir. SUT’un güncel fiyatlarına göre Fe: 1.21 TL, TDBK: 1.21 TL, Ferritin 5.5 TL dir. Bir vakadan toplam 7.92 TL ek ödeme maliyeti çıkmıştır. Yaklaşık bir ayda 301 vakaya ödenen ek maliyet ise 2.383.92 TL’dir.

Sonuç: Test istemini yapan klinisyenin tanıyı gözden kaçırma endişesi gereksiz test isteminde önemlidir. İstenen tetkik sayısı artıkça istenen testlerden herhangi birinin normal referans aralığının dışında olma olasılığı artacaktır. Bu sebeple klinisyen ve laboratuvarların ortak hazırlayacakları algoritmalar olması, bunlara uyulması önemlidir. Özellikle belli testlerde uygulanabilecek refleks ve reflektif test anlayışı bu konuda faydalı olabilir.